تاثیر تغییر کاربری جنگل بر ویژگی‌های کیفی خاک و تصاعد دی اکسید کربن

Authors

  • سمیه احسانی دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، گروه جنگلداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
  • مسلم اکبری نیا دانشیار گروه جنگلداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
  • یحیی کوچ استادیار گروه مرتعداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
Abstract:

تغییر کاربری اراضی یکی از دخالت­های مهم بشر در اکوسیستم­های طبیعی است که بر روی فرآیندهای اکوسیستم به ویژه خاک اثرگذار است. در پژوهش حاضر، اثر کاربری­های جنگلی (جنگل طبیعی و جنگل­کاری بلندمازو) و غیرجنگلی (عرصه­های باغی، مرتعی و زراعی) بر تغییرپذیری شاخص­های کیفی خاک و پویایی تصاعد دی اکسید کربن مورد توجه قرار گرفته است. در هر یک از کاربری­های مورد بررسی، تعداد 16 نمونه خاک (عمق 10-0 سانتی­متری) جمع­آوری و به آزمایشگاه انتقال داده شد. مطابق با نتایج، بیشترین مقدار ماده آلی خاک به رویشگاههای جنگلی و بالاترین مقدار جرم مخصوص ظاهری به عرصه­های مرتعی و زراعی اختصاص داشت. هرچند تغییرات جرم مخصوص حقیقی خاک در بین کاربری­های مختلف اراضی معنی­دار نبود، اما خاک جنگل­کاری بلندمازو دارای بالاترین مقدار تخلخل بود. جنگل طبیعی دارای پایدارترین خاکدانه­ها بوده و به دنبال تخریب جنگل و تغییر نوع کاربری از پایداری آنها بطور معنی­داری کاسته شد. بیشترین محتوای شن به عرصه مرتعی و بالاترین مقدار رس به جنگل طبیعی اختصاص داشته، در حالی که محتوای سیلت تفاوت آماری معنی­داری در بین کاربری­های مختلف اراضی نشان نداد. بالاترین مقدار زیتوده درشت­ریشه در جنگل طبیعی و جنگل­کاری بلندمازو مشاهده شد در حالی که زیتوده ریزریشه در جنگل طبیعی بالاترین مقدار بود. بیشترین مقادیر رطوبت خاک در رویشگاههای جنگلی (بویژه در فصول زمستان و پاییز) مشاهده شد، در حالی که بالاترین درجه حرارت خاک به عرصه­های زراعی و مرتعی (بویژه در فصل تابستان) اختصاص داشت. تصاعد دی اکسید کربن از خاک در فصل تابستان تحت جنگل­کاری بلندمازو بالاترین مقدار بوده است. مطابق با تحلیل مؤلفه­های اصلی، مقدار ماده آلی، محتوای رطوبت و همچنین میزان تخلخل خاک در جنگل­کاری بلندمازو نقش مؤثری در افزایش تصاعد دی اکسید کربن از خاک این نوع از کاربری­ اراضی در مقایسه با سایر رویشگاهها داشته است. نتایج این پژوهش مؤید حفاظت از جنگل­های طبیعی برای افزایش مشخصه­های کیفی و سلامت خاک می­باشد. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر پوشش های درختی بر شاخص‌های میکروبیولوژی و تصاعد گاز دی اکسید کربن خاک

چکیده سابقه و هدف: خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک می‌توانند به عنوان مهمترین مشخصه‌های شاخص کیفیت خاک در ارتباط با تغییر پوشش اراضی و تغییر اقلیم مد نظر قرار گیرند. جنگل‌کاری با گونه‌های بومی و غیربومی جهت بازسازی اراضی تخریب‌یافته طبیعی مورد استفاده قرار گرفته است. اصولاً برای مطالعه کیفیت خاک ویژگی‌هایی که به تغییرات محیطی حساس‌تر هستند در نظر گرفته می‌شوند. ویژگی‌های زیستی و بیوشیمیایی خ...

full text

بررسی تاثیر تغییر کاربری دیم‌زار کم‌بازده به مدیریت جنگل زراعی بر ویژگیهای فیزیکی ذخیره کربن آلی خاک

عامل انسانی از عواملی است که با نحوه مدیریت همانند تغییر پوشش گیاهی و یا نوع استفاده از اراضی، و تاثیر بر مقدار کربن آلی و موجودات زنده‌ی خاک، در تشکیل و تکامل خاک اثرگذار باشد. در ‌این پژوهش اثر تغییر کاربری دیم‌زارها به مدیریت جنگل زراعی در ویژگیهای کمی و کیفی ذخایر کربن کربن آلی خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای ‌این منظور تغییر کاربری دیم‌زار به جنگل زراعی با دیگر الگوهای کشت دیم‌زارها از جمله...

full text

بررسی تاثیر تغییر کاربری دیم زار کم بازده به مدیریت جنگل زراعی بر ویژگیهای فیزیکی ذخیره کربن آلی خاک

عامل انسانی از عواملی است که با نحوه مدیریت همانند تغییر پوشش گیاهی و یا نوع استفاده از اراضی، و تاثیر بر مقدار کربن آلی و موجودات زنده ی خاک، در تشکیل و تکامل خاک اثرگذار باشد. در این پژوهش اثر تغییر کاربری دیم زارها به مدیریت جنگل زراعی در ویژگیهای کمی و کیفی ذخایر کربن کربن آلی خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور تغییر کاربری دیم زار به جنگل زراعی با دیگر الگوهای کشت دیم زارها از جمله ا...

full text

اثر روش های خاک ورزی و آبیاری بر تصاعد دی اکسید کربن در کشت گندم در شمال خوزستان

افزایش غلظت گازهای گلخانه­ای باعث ایجاد اثر گلخانه­ای در کره زمین و گرم­تر شدن هوای آن شده است. در این میان،  CO2یکی از مهم­ترین گازهای سهیم در این فرایند می­باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثر روش­های خاک­ورزی و آبیاری بر میزان تصاعد CO­­2 از خاک به اتمسفر در مراحل رویشی گندم با روش اتاقک بسته و کروماتوگرافی گازی می­باشد. روش­های خاک­ورزی و آبیاری شامل خاک­ورزی حفاظتی، خاک­ورزی مرسوم، آبیاری غرقا...

full text

بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر میزان ذخیره و تصاعد کربن خاک (مطالعۀ موردی: مراتع خشک ایوانکی، استان سمنان)

با توجه به اینکه کاربری‏های متفاوت اراضی در میزان ذخیره و تصاعد کربن تأثیر زیادی دارند، در این پژوهش چهار تیمار شامل درمنه‏زار به‌منزلۀ شاهد، درمنه‌زار تبدیل‌شده به تاغ‌زار، درمنه‌زار تبدیل‌شده به زیتون‌کاری و درمنه‌زار تبدیل‌شده به مناطق مسکونی، با هدف بررسی اثر تغییر کاربری اراضی مرتعی بر ذخایر کربن در مراتع ایوانکی استان سمنان انتخاب شدند. ذخایر کربن در بخش پوشش گیاهی و خاک در هر تیمار انداز...

full text

اثرات تغییر کاربری جنگل برخصوصیات فیزیکوشیمیایی، ذخیره کربن آلی و تنفس خاک در منطقه کلاردشت

خاکها نقش مهمی در چرخه کربن داشته و تغییر کاربری جنگل بر ذخیره کربن آلی و انتشار دی اکسید کربن به اتمسفر اثر می‌گذارد. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات تبدیل جنگل پهن‌برگ به سوزنی‌برگ و تغییر جنگل پهن‌برگ به مرتع، در دو سایت انتخابی 1 و 2 در بخش جنوبی منطقه کلاردشت (با ویژگی‌های متفاوت) بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی، ذخیره کربن آلی و تنفس خاک می‌باشد. براساس نتایج، واکنش و هدایت الکتریکی خاک تحت تأثیر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 50  issue 5

pages  1063- 1072

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023